Ουσπένσκυ Περι Τέχνης

Πρέπει πρώτα απ’ όλα να θυμόσαστε ότι υπάρχουν δύο είδη τέχνης, το ένα εντελώς διαφορετικό από το άλλο-η υποκειμενική και η αντικειμενική τέχνη. Όλα όσα γνωρίζετε, όλα όσα ονομάζετε τέχνη, είναι υποκειμενική τέχνη, δηλαδή κάτι που δεν το ονομάζω καθόλου τέχνη, διότι τέχνη ονομάζω μόνον την αντικειμενική.
Είναι δύσκολο να ορίσω τι ονομάζω αντικειμενική τέχνη, πρώτα απ’ όλα επειδή αποδίδετε στην υποκειμενική τέχνη χαρακτηριστικά της αντικειμενικής και ύστερα, αν τύχει να βρεθείτε μπροστά σε έργα αντικειμενικής τέχνης, τα παίρνετε στο ίδιο επίπεδο όπως και τα έργα υποκειμενικής τέχνης.
Θα προσπαθήσω να γίνω σαφής. Λέτε – ο καλλιτέχνης δημιουργεί. Εγώ το λέω αυτό μόνο σε σχέση με την αντικειμενική τέχνη. Σε σχέση με την υποκειμενική τέχνη λέω ότι «δημιουργείται». Εσείς δεν τα ξεχωρίζετε αυτά, αλλά εδώ ακριβώς βρίσκεται όλη η διαφορά. Ύστερα αποδίδετε στην υποκειμενική τέχνη μια αμετάβλητη δράση, δηλαδή περιμένετε ότι τα έργα της υποκειμενικής τέχνης θα έχουν την ίδια επίδραση σε όλους. Σκεπτόμαστε π.χ. ότι ένα πένθιμο εμβατήριο θα πρέπει να προκαλέσει σε όλους θλιβερές και ιεροπρεπείς σκέψεις και ότι κάθε χορευτική μουσική θα προκαλέσει χαρούμενες σκέψεις. Αλλά δεν είναι έτσι. Τα πάντα είναι θέμα συνειρμών. Αν μια μέρα που μου συμβαίνει κάτι πολύ δυσάρεστο ακούσω κάποιο ζωηρό σκοπό για πρώτη φορά, αυτός ο σκοπός θα ξυπνάει μέσα μου θλιβερές και καταθλιπτικές σκέψεις σε όλη μου τη ζωή. Κι αν μια μέρα που είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος ακούσω ένα θλιμμένο σκοπό, αυτός ο σκοπός πάντα θα ξυπνάει μέσα μου χαρούμενες σκέψεις . Αυτό ισχύει για τα πάντα.
Η διαφορά ανάμεσα στην αντικειμενική και στην υποκειμενική τέχνη είναι ότι στην αντικειμενική τέχνη ο καλλιτέχνης πραγματικά «δημιουργεί», δηλαδή κάνει αυτό που έχει σκοπό να κάνει, εμφυσά στο έργο του όλες τις ιδέες και όλα τα αισθήματα που θέλει να τους εμφυσήσει. Και η επίδραση αυτού του έργου στους ανθρώπους είναι απόλυτα καθορισμένη. Φυσικά, ο καθένας θα δεχθεί, ανάλογα με το επίπεδό του, τις ίδιες ιδέες και τα ίδια αισθήματα που ήθελε να τους μεταβιβάσει ο καλλιτέχνης. Δεν μπορεί να υπάρχει τίποτα συμπτωματικό είτε στη δημιουργία είτε στις εντυπώσεις της αντικειμενικής τέχνης.
Στην υποκειμενική τέχνη όλα είναι συμπτωματικά. Ο καλλιτέχνης, όπως είπα ήδη, δε δημιουργεί. Το έργο του «δημιουργείται».Αυτό σημαίνει ότι κατέχεται από ιδέες, σκέψεις, διαθέσεις, που ο ίδιος δεν κατανοεί που δεν μπορεί καθόλου να τις ελέγξει. Τον κυβερνούν και εκφράζονται με τη μια ή την άλλη μορφή. Και αφού πάρουν συμπτωματικά τη μια ή την άλλη μορφή, αυτή η μορφή, το ίδιο συμπτωματικά, επηρεάζει τον άνθρωπο με αυτόν ή τον άλλον τρόπο. Ανάλογα με τη διάθεσή του,τα γούστα του, τις συνήθειές του, τη φύση της ύπνωσης που μέσα σε αυτήν ζει και τα παρόμοια. Δεν υπάρχει τίποτα το μόνιμο σε αυτήν, τίποτα το καθορισμένο. Στην αντικειμενική τέχνη δεν υπάρχει τίποτα το ακαθόριστο.
-«Δε θα εξαφανιζόταν η τέχνη αν γινόταν καθορισμένη, έτσι όπως λέτε;» ρώτησε κάποιος από μας. «Κι εκείνο που ξεχωρίζει την τέχνη από την επιστήμη, δεν είναι μια κάποια ακαθοριστία και κάποια ρευστότητα; Αν φύγει αυτή η ακαθοριστία, αν αφαιρέσετε το γεγονός ότι ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν ξέρει τι θα φτιάξει ή τι εντύπωση θα κάνει το έργο του στους ανθρώπους, τότε θα είναι ένα «βιβλίο» και όχι τέχνη».
«Δεν ξέρω τι λες», είπε ο Γκιουρτζίεφ. «Έχουμε διαφορετικά κριτήρια. Εγώ μετράω την αξία της τέχνης από τη συνειδητότητά της κι εσύ τη μετράς από την ασυνειδητότητά της Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε. Ένα αντικειμενικό έργο θα έπρεπε να είναι ένα «βιβλίο» όπως λες. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο καλλιτέχνης μεταβιβάζει τις ιδέες του όχι άμεσα, με λόγια ή σημεία ή ιερογλυφικά, αλλά με ορισμένα συναισθήματα που τα προκαλεί συνειδητά και με τακτικό τρόπο, γνωρίζοντας τι κάνει και γιατί το κάνει.
«Έχουν διασωθεί θρύλοι», είπε κάποιος από τους παρόντες, «για αγάλματα θεών σε αρχαίους Ελληνικούς ναούς, π.χ. το άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, που προκαλούσαν πάντα και σε όλους, μια καθορισμένη και ταυτόσημη εντύπωση».
«Αυτό είναι αλήθεια», είπε ο Γ. «Και μόνον το ότι υπάρχουν τέτοιες ιστορίες δείχνει ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν πως η διαφορά ανάμεσα στην πραγματική και στην ψεύτικη τέχνη βρισκόταν ακριβώς σε αυτό, δηλαδή σε μια μόνιμη ή διαφορετικά, σε μια συμπτωματική εντύπωση»...
... Η μηχανική ανθρωπότητα δεν μπορεί να έχει άλλη τέχνη από την υποκειμενική. Η αντικειμενική τέχνη απαιτεί, τουλάχιστον αναλαμπές, αντικειμενικής συνειδητότητας. Για να καταλάβει κανείς σωστά αυτές τις αναλαμπές και να τις χρησιμοποιήσει σωστά, χρειάζεται μεγάλη εσωτερική ενότητα και μεγάλος αυτοέλεγχος.

οικολογική πυρηνική...

Η πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη προωθείται ως εναλλακτική στην εκπομπή ρύπων, ενώ χώρες όπως η Ελλάδα, αρχίζουν να κοιτούν προς τα εκεί. Η εμπορική βιομηχανία εξακολουθεί να μποϋκοτάρει την τεχνολογία τήξης ως υπερβολικά δαπανηρή ενώ η τεχνολογική υποδομή για εναλλακτικές μορφές δεν υποστηρίζεται όσο θα περίμενε κανείς παρά από μικρές εταιρείες.
Σκεφτείτε μόνο πόσες δυνατότητες εκμετάλλευσης φυσικής ενέργειας έχουμε
Ηλιακή, Αιολική, Υδροηλεκτρική (ποτάμια-κύματα), θερμοηλεκτρική (σε ηφαιστειακές περιοχές κτλ)
Αυτά για όλο τον κόσμο, ενώ παράλληλα με ενεργειακές κατασκευές και φιλικά προς το περιβάλλον υλικά μπορούμε να περιορίζουμε μέχρι και 70% την σπατάλη ενέργειας. Παρόλα αυτά αντί να μπει και πάλι το μαχαίρι στο κόκαλο, επιτρέπουμε σε βιομηχανικές χώρες να οριοθετήσουν την μείωση μέχρι εκεί που τους παίρνει...
Αν θέλουμε να σκεφτόμαστε πραγματικά το μέλλον πρέπει να ξαναδούμε όλες εκείνες τις τεχνικές του παρελθόντος που επέτρεπαν στο ανθρώπινο είδος να ανταπεξέρχεται σε αντίξοες συνθήκες. Εξακολουθούμε όμως αντί να φτιάχνουμε παράθυρα, να γεμίζουμε το χώρο με κλιματισμό. Αν σε κάθε ταράτσα της πόλης έμπαιναν 4 βαρέλια συλλογής νερού και 10 δέντρα σε γλάστρες, αυτόματα θα υπήρχε σημαντικότατη μείωση της θερμοκρασίας της περιοχής, με την τροποποίηση του μικροκλίματος. Εξακολουθούμε όμως να υπερασπιζόμαστε την τεχνολογία που μας βολεύει, τα αυτοκινητάκια μας, τα κλιματιστικά μας, τα πλαστικά, τις εφημερίδες, το χαρτί και το πετρέλαιο.
Αντί να υπερασπιζόμαστε την βιοκλιματική αρχιτεκτονική, εξακολουθούμε να δημιουργούμε τσιμεντένια εκτρώματα, γυάλινα θερμοκήπια για γραφεία, ενώ σνομπάρουμε τις μαζικές μεταφορές και το ποδηλατάκι (που κάνει καλό και στην καρδιά).
Δεν έχει να κάνει με τα κράτη μας τελικά, αφού ο τελικός προορισμός είμαστε εμείς ως καταναλωτές. Καλό είναι λοιπόν να σκεφτόμαστε κατά πόσο αυτοκαταστρεφόμαστε με τις τεχνολογικές μας συνήθειες και να κοιτάξουμε όλες τις εναλλακτικές που έχουμε ώστε να εξασφαλίσουμε το ζητούμενο. Καλύτερη ποιότητα ζωής...

Υ.Γ. Για ποιο λόγο μεγαλοεπιχειρηματίες αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις στην Σιβηρία;

classics...

Κλασσικό είναι ένα βιβλίο που όλοι θα ήθελαν να έχουν διαβάσει αλλά κανένας δεν θέλει...
(Μαρκ Τουέην)

Ετσι γεμίζουν οι βιβλιοθήκες με εκδόσεις συλλεκτικές, που μόνο αισθητική χρήση γεμίσματος καταντούν να έχουν και όχι κάτι παραπάνω. Επομένως αφού υπάρχει η εναλλακτική των βιβλιοθηκών, ας τις γεμίσουμε με τα κλασσικά μας, ας μάθουμε να πηγαίνουμε να δανειζόμαστε, όπως δανειζόμαστε dvd, και ας διαβάσουμε αυτά που έχουμε. Ο σκοπός ενός βιβλίου είναι να διαβαστεί, όχι να στολιστεί. Αναλογιστείτε μόνο πόσα δέντρα χάνονται κάθε μέρα σε εφημερίδες και βιβλία που ΔΕΝ διαβάζονται. Ταυτόχρονα προωθήστε την έννοια της ηλεκτρονικής ανάγνωσης, εκπαίδευσης, ενημέρωσης΄είναι καλύτερο για τον κόσμο κι ας μην έχουμε χαρτί πλέον.

Στο κάτω κάτω, το μέσο μετράει περισσότερο ή αυτό που μεταδίδει;