Έχουν περάσει περίπου 500 χρόνια από τότε που η Παλιά Πόλη της Ρόδου παραδόθηκε στους Οθωμανούς και ουσιαστικά σταμάτησε η εξωτερική κατασκευαστική διαδικασία. Στην παρούσα λοιπόν κατάσταση, βρέθηκε μετά από την ανακατασκευαστική διάθεση των Ιταλών του μεσοπολέμου και τα προγράμματα του Υπουργείου πολιτισμού σε συνεργασία με τον Δήμο Ρόδου. Όσοι έχουν την τύχη να ζουν εντός των τειχών, διαπιστώνουν την σαφώς διαφορετική εικόνα που παρουσιάζει. Παρόλα αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλα προβλήματα που εμποδίζουν την περαιτέρω αισθητική και οικονομική ανάπτυξή της.
Το πρώτο βασικό πρόβλημα είναι η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία πάσης φύσεως οχημάτων παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Δημοτικής Αστυνομίας. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται κατά τις νυκτερινές ώρες, όπου διάφοροι επιδειξιομανείς νεόπλουτοι, δεν αντέχουν να μην εισέλθουν μετά του καλογυαλισμένου οχήματός τους, θρασύτατα παραμερίζοντας πεζούς και θαμώνες, ώστε να βρουν την πολυπόθητη θέση. Το αστείο φυσικά είναι πως στα σημεία που συμβαίνει αυτό το φαινόμενο (στα Λουτρά και στα μπαρ γύρω από τη Σωκράτους) είναι πρακτικά αδύνατο να βρεις θέση. Η τάση των νυκτερινών επισκεπτών συνοψίζεται στο να μην δέχονται να περπατήσουν μερικά βήματα είτε λόγω των υψηλών κοθόρνων είτε λόγω της γενικότερης στάσης ζωής -πάω γυμναστήριο, αλλά δεν περπατάω. Σίγουρα και δεν είναι ότι πιο εύκολο να περπατάς μέσα στη Παλιά Πόλη με τακούνια, αυτός όμως δε είναι λόγος να απαιτείς την είσοδο σου με το αυτοκίνητο.
Στο σημείο αυτό να αναφερθώ και στον ιδιαίτερο προβληματισμό των κάτοικων. Όπως κάθε άνθρωπος προικισμένος με λογική γνωρίζει, είναι αυτονόητο να ζητούν την ευκολία τους στην καθημερινότητα, με πρόσβαση στα σπίτια τους όταν έχουν ψώνια, όταν πρέπει να πάνε και να φέρουν τα παιδιά τους από σχολεία και φροντιστήρια, και φυσικά όταν επιστρέφουν με το καλό το βράδυ, να βρουν ένα μέρος να αφήσουν το όχημα τους. Με την ιδιαιτερότητα της νυκτερινής διασκέδασης στην Ρόδο, κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο! Μπορεί το καλοκαίρι, τα αυτοκίνητα που επιτρέπεται να εισέλθουν να είναι σαφώς λιγότερα, το πρόβλημα όμως υπάρχει σε μεγάλο βαθμό μετά τις 2 το πρωί, όταν η φύλαξη έχει σταματήσει. Το χειμώνα, όμως, που όλοι μπαίνουν ελεύθερα, δημιουργούν σοβαρότατο πρόβλημα και λόγω των θέσεων και λόγω του θορύβου και του κυκλοφοριακού χάους που επικρατεί. Είναι απαράδεκτο φυσικά και από πλευράς κατοίκων, να τρέχουν ωσάν ραλίστες στα στενά σοκάκια της παλιάς πόλης, αλλά δεν είναι συνήθως κάτοικοι αυτοί που το κάνουν. Ο κάτοικος γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των στενών, έχει γδάρει το αυτοκίνητο του αρκετές φορές και έχει να αντιμετωπίσει σε καθημερινή βάση αυτό το πρόβλημα. Όμως, η νυκτερινή κυκλοφορία των οχημάτων έχει και άλλα παρατράγουδα. Αγώνες ταχύτητας στην Σωκράτους στις 4 το πρωί, γατιά σκοτωμένα, ενόχληση πεζών, κτλ. Δεν είναι μαγκιά η είσοδος με το αυτοκίνητο στο κεντρικό σημείο της Παλιάς Πόλης, ούτε και θα σου πει κανένας μπράβο ή θα θαυμάσει το όχημα σου. Το μόνο που ακούγεται από τους περαστικούς είναι "τι θέλει αυτός ο ηλίθιος με το αυτοκίνητο εδώ"... Το κυκλοφοριακό έχει επίσης μεγάλο αντίκτυπο στον τουρισμό, με την ενόχληση που δημιουργείται. Ίσως μια εσωτερική συγκοινωνία, όπως αυτή που προτάθηκε, με μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα να έλυνε μέρος του προβλήματος, σε συνδυασμό με καλύτερη φύλαξη, παραδειγματικά ξηλώματα πινακίδων και μπλόκα για τους παράνομα εισερχόμενους από την D' Amboise και επιβολή προστίμων για τροχαίες παραβάσεις και μετά τις 12 το βράδυ. Το πρόβλημα επικεντρώνεται στην Σωκράτους στο συντριβάνι και στα πίσω πάρκινγκ (Πλ. Χαρίτου) όπως και στα Λουτρά, λόγω της νυκτερινής ζωής. Το μεσημέρι επίσης, ορισμένοι, αν δεν έχουν καταφέρει ενοικιάζοντας μια αποθηκούλα να βγάλουν σήμα, απλά παρανομούν αφού δεν υπάρχει κανείς τουλάχιστον μέχρι τώρα, για να τους επαναφέρει στην τάξη. Δεν λέω πως επειδή υπάρχουν όλα αυτά τα καταστήματα, δημιουργείται και η ενόχληση. Η ενόχληση είναι θέμα νοοτροπίας, που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αν σεβόμασταν τον λόγο για τον οποίο έχουμε οικονομική ευημερία στο νησί. Τον Επισκέπτη, και τον Τόπο...
Προτάθηκε λύση που να αντιμετωπίσει ριζικά αυτό το θέμα; Δεδομένη πρώτη προϋπόθεση είναι η εξυπηρέτηση των κατοίκων και των ατόμων με κινητικά προβλήματα στην πρόσβαση τους για τις ανάγκες τις καθημερινότητας. Άλλη σημαντική προϋπόθεση είναι η τροφοδοσία των καταστημάτων. Ξεκινώντας με το πρώτο, ο κάτοικος, πρέπει να κινηθεί για αρκετούς λόγους. Για να πάει στην δουλειά του, για να κάνει ψώνια (καθότι τα καταστήματα εντός παλιάς πόλης δεν είναι αρκετά για να τον εξυπηρετήσουν, αφού είναι κυρίως τουριστικού περιεχομένου), για να εξυπηρετήσει άλλες του ανάγκες. Εσείς πόσες φορές δέχεστε να φύγετε χωρίς αυτοκίνητο για δουλεία ή για ψώνια; Αν όπως ακούγεται κάποιοι σκέφτονται την λύση τις πλήρους απαγόρευσης των αυτοκινήτων στην Παλιά Πόλη, τότε πρέπει να σκεφτούν καλά αυτά τα πράγματα, μάλιστα θα τους πρότεινα να ζητήσουν την συμβουλή των κατοίκων που γνωρίζουν τις συνθήκες καλύτερα. Φυσικά και δεν έχουν όλες οι περιοχές τα ίδια προβλήματα. Διαφορετικά θα αντιμετωπίσει ο κάτοικος της Κόκκινης Πόρτας, διαφορετικά του Αγ. Φανουρίου και διαφορετικά του Ρολογιού. Όπως με όλες τις συνοικίες της πόλης μας, κάθε μια έχει και τις ιδιαιτερότητες της.
Φυσικά και δεν θέλουμε μια νεκρή πόλη, στερημένη από διασκεδάσεις και καλόγουστα νυκτερινά μαγαζιά όπως είναι τα περισσότερα, αλλά δεν είναι δυνατόν εξαιτίας συγκεκριμένων παρανομούντων, όπου επιδεικνύουν την ένταση των ηχητικών τους συστημάτων για προσέλκυση θαμώνων, να στιγματίζεται ολόκληρη η νυκτερινή ζωή. Έχω την προσωπική πείρα και ως κάτοικος άλλα και ως θαμώνας αρκετών, να καταλαβαίνω πότε κάποιος προσπαθεί με φιλότιμο και σεβασμό να εργαστεί, και πότε δεν σέβεται κανέναν τριγύρω του. Πρέπει να κατανοήσουμε επίσης πως αν ένας παρανομεί, ο διπλανός του είναι αναγκασμένος να ανεβάσει με τη σειρά του την ένταση ώστε να ακούγεται η μουσική τουλάχιστον μέσα στο μαγαζί του. Όσο για τον σύλλογο κατοίκων, δεν έχω καμία σχέση, δεν με εκπροσωπεί αν και προσπαθεί να βρει συχνά την μέση λύση. Δεν πρέπει όμως να παραξενευτούν οι καταστηματάρχες αν κάποια στιγμή αποφασίσουν να μην συναινέσουν σε παράταση ωραρίων εξαιτίας της ηχορύπανσης μερικών... Αν όλοι οι καταστηματάρχες και οι θαμώνες κατ' επέκταση, σέβονταν τους κατοίκους, δεν θα έτρεχαν συνέχεια για παρατάσεις ωραρίου και μηνύσεις για ηχορύπανση. Ας μην ξεχνάμε πως τα περισσότερα μπαρ έχουν ανοικτές πόρτες και σε πολλούς εξωτερικούς χώρους ακούς μουσική από 3 ή 4 ταυτόχρονα. Εύκολο είναι, καλοί μου άνθρωποι, χαμηλώστε την ένταση και προσπαθήστε μεταξύ σας να τα βρείτε χωρίς να ανέχεστε αυτούς που σας χαλάνε τις συμφωνίες (νομίζω πως όλοι γνωρίζουμε τους ταραξίες...). Δεν θα ενοχλήσει κάποιος αν είναι ανοικτός και μέχρι το πρωί, αν δεν αντηχεί η μουσική του ανάμεσα στα τείχη! Να μην περιμένουν πότε θα περάσει το περιπολικό για να χαμηλώσουν την ένταση, έστω και για λίγο. Μπορεί να γίνει από την αρχή και να μην χρειαστεί καν να περάσει το περιπολικό και να ασχοληθεί με σοβαρότερα θέματα. Αλλά αν το μόνο που ενδιαφέρει το κράτος είναι η εισπρακτική πολιτική μέσω των μηνύσεων, που δεν το εύχομαι, τότε δεν θα βρεθεί ποτέ βιώσιμη λύση. Δεν νομίζω πως πρέπει ακόμα και ως θαμώνες να ανεχόμαστε το στέκι μας να ενοχλεί ολόκληρες συνοικίες. Δεν υπάρχει λόγος να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Λίνδου, που όλα κλείνουν νωρίς, γιατί στην περίπτωση της Παλιάς Πόλης θα κλείσουν τα πάντα εντός της, αν εκτός της το ωράριο είναι διαφορετικό.
Τα προβλήματα δεν τελειώνουν φυσικά εδώ, αλλά δεν έχω διάθεση να ξεκινήσω να μιλάω για την αισθητική των τουριστάδικων, με τις ταμπέλες και τα φώτο-κοκτέιλ, τους κράχτες, τις εκτρωματικές κατασκευές και τα παράνομα τραπεζοκαθίσματα. Απλά ήρθε πλέον η ώρα να κάνουμε μια καλή αρχή να ξεκινήσουν οι διαδικασίες ώστε να κοιτάμε με σεβασμό το μνημείο που ονομάζεται Μεσαιωνική Πόλη, να δώσουμε τα απαραίτητα κίνητρα σε κατοίκους να παραμείνουν και να επιδιορθώσουν τα σπίτια της, να παραμένει ζωντανή χειμώνα καλοκαίρι, ώστε να βοηθήσει με την σειρά της στον πολυπόθητο χειμερινό τουρισμό και να μην καταντήσει άλλη μια νεκρή πόλη, σαν την Mdina στην Μάλτα. Η πρόσφατη εξαγγελία μέτρων από την πλευρά του Δήμου, ακούγεται θετική και αν τα πράγματα κινηθούν χωρίς χάρες και βολέματα κάτι καλό θα βγει. Με γνώμονα όλως και την επένδυση όλων αυτών των επιχειρηματιών που ζωντανεύουν την Παλιά Πόλη. Δεν είναι λογικό να ζητηθεί από κανέναν να κλείσει, απλά να σέβεται τις καταστάσεις σε λογικά πλαίσια. Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Σιένας με το μεγάλο μεσαιωνικό φεστιβάλ, των Κανών, της Βαλέτας ή όλων των σοβαρών τουριστικών προορισμών που γνωρίζουν πως μέσα από την καλαισθησία και τον σεβασμό στον επισκέπτη και στον τόπο τους, θα προσελκύσουν επισκέπτες με οικονομική ευρωστία. Πρέπει να ξαναγίνει η προσεγμένη η πόλη γενικότερα, με μακροπρόθεσμη πολιτική, ώστε στους δύσκολους καιρούς που θα έρθουν, να κρατηθεί ψηλά στις προτιμήσεις. Γιατί τώρα μόνο καλαίσθητοι δεν είμαστε...
Ζαφείρης Δ. Σκανδαλιάρης
http://dskandaliaris.blogspot.com
Γκιζάνι. Το μικρό ψάρι ζει μόνο στο σμαραγδένιο νησί και θεωρείται απειλούμενο είδος
